•  Soru Sor

    Soru Sor

    Kişisel verilerin korunması kanununu okudum anladım (KVKK)
    GGüvenlik Numarası.

  • 0850 532 5 236 (CEO)
  • info@saglikiletisimplatformu.com
  • Sağlık İletişim Platformu
  • Hakkımızda
  • ONLINE MUAYENEHANE
  • Videolar
  • Bu Test Nerede Yapılıyor?
  • İletişim

Sağlık

  • Makaleler
  • Sağlık
  • Yenilikten korkanlarda görülen sendrom: Neofobi

Yenilikten korkanlarda görülen sendrom: Neofobi

  • Sağlık İletişim Platformu
  • 987
  • Sağlık

Yenilikten korkanlarda görülen sendrom: Neofobi

Yeniliklere uyum konusunda her insanın farklı bir yaklaşımı var. Kimi hayattaki yenilikleri kolay kabul ederek uyum sağlarken kimi ise aksine bundan rahatsız olabiliyor. Bir de işi daha ileri boyutta yaşayanlar var ki, onlar yenilikten fazlasıyla korkuyor. Psikolojide bu durum "neofobi" olarak adlandırılıyor.

Neofobi özellikle çocuklarda ve ileri yaştakilerde görülen bir durum. Hem hastaların hem de yakınlarının hayatını zorlaştırıyor. Bu durumla başa çıkmak için ise tedavi öneriliyor.

Peki, neofobi tam olarak neden gelişiyor? Hastalar nasıl davranışlar sergiliyor? Çözümü var mı? Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz ile neofobiyi konuştuk.

Rutinin dışına çıkmak bazılarını ürkütüyor

“Hayat akışı içinde hemen hepimiz halihazırdaki düzenimize uygun ve bu vesileyle oluşan rutinlerimize daha bağlı yaşama eğilimi sürdürürüz” diyor Beyaz ve sözlerine şöyle açıklık getiriyor:

“Her gün aynı saatte uyanma, aynı şeyleri yapma, aynı zaman aralıklarında çalışmaya çaba göstermek gibi… Böyle devam ettikçe bu yönde bir alışkanlık oluşuyor. Bundan kopmak ve sınırların dışına çıkmakta zorlanma olabiliyor. Yeni şeyler denemekten çekinme, korkular bile yaşanabiliyor. Yeniliğe aşırı derecede kapalı olma, konfor alanınızın dışına çıkmayı reddetme durumu da bununla birlikte ortaya çıkabiliyor.”

Neofobi, "İnsanların hayatlarında veya çevresinde meydana gelen yeniliklere karşı besledikleri korku, kaygı" olarak adlandırılıyor. Değişim ve yeniliğin dünya üzerinde insanoğlunun hayatı devam ettiği sürece var olan ve var olacak olan iki olgu olduğunu söyleyen Beyaz, “Filozoflar da buna çokça atıfta bulunmuştur diyebiliriz. Örneğin Descartes ‘değişmeyen tek şey değişimin kendisidir’ der. Aslında burada değişimin hayatın çok önemli bir rasyonelliği olduğuna atıfta bulunur” diyor.

Fotoğraf: Getty Images

Kişilik özellikleri önemli bir etken

Peki neofobi daha çok kimlerde görülüyor? Yaş aralığına bakıldığında hayatın ilk ve son dönemlerindeki insanlarda daha fazla rastlanıyor. Ancak içeriği farklı olmakla birlikte hemen her yaş grubunda bu durumla karşılaşmak mümkün.
İnsanların kişilik özellikleri de neofobinin görülmesinde bir etken… Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz bu konuya ilişkin, “Daha çok obsesif düşüncelere takıntı noktasında yatkınlığı olabilen, titiz, kontrolü elde tutma çabası, gayreti ya da bu yönde bir beklentisi olan bireylerde daha fazla görülür” tespitinde bulunuyor.

Fotoğraf: Getty Images

Yeni olan her şeye tepki

Neofobisi olanlar hayatlarında yeni olan her şeye tepki gösteriyor. Çünkü halihazırdaki düzenlerini sürdürmeye karşı aşırı hassasiyetleri bulunuyor. Bunun sonucunda kişilerde gözlenen tepkileri Beyaz şöyle açıklıyor:

“Kişi çizdiği sınırların dışına çıkmayı yoğun bir şekilde reddediyor. Yeni bir şeylerin deneyimlenmesinin arifesinde aşırı öfke, sinir ve bu yönde davranışlar sergileyebiliyor.”

Kontrolün neofobisi bulunanlarda önemli bir dinamik olduğunu ifade ediyor Beyaz. Bu sorunları yaşayan bireylerin çevresinde olup biten hemen her şeyle ilgili aşırı bir kontrol çabası içerisinde olabildiğini söylüyor. Görülmesi muhtemel diğer tepkileri Beyaz’dan dinliyoruz:

“Konfor alanının dışına çıkmayı reddetme söz konusu olabiliyor. Belirsizliklere tahammülü olabildiğince düşük olabiliyor. Bu minvalde olabilecek hemen tüm davranışları sergilemeleri söz konusu. Mesela işte ve evde aynı yerde oturabilirler. Dışarıya çıktığı zaman aynı restoranda aynı yemeği yemek gibi davranışları olabilir. Eve çok bağlı kalma durumu da var. Bir yerlere gitmeleri gerektiği zaman da yollarda bile farklı güzergah belirlememelerine sebebiyet verebilir. Sosyal izolasyona yönelebilirler.”

Neofobi kişinin günlük ve sosyal hayatını fazlaca etkiliyor. Beyaz, "Konfor alanı dediğimiz şey belli başlı rutinleri oluşturur, ancak hayat rasyoneli bununla uyumlu değil" diyor ve ekliyor:

“Hayata baktığımızda sürekli değişen, dönüşen bir durum söz konusu ve kişi buna ayak uyduruyor haliyle.”

Genetik aktarım da bir etken

Neofobinin tek nedeni kişilik özellikleri değil elbette. Genetik aktarım da söz konusu. Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz bir diğerinin ise ebeveynlerle kurulan ilişkiler olduğunu söylüyor. "Hatta bizi biz yapan değerler bütününü parçalara ayıracaksak eğer bu diğerlerinden biraz daha ön planda olabilir" diye konuşuyor.

Sosyal öğrenmenin de bir diğer etken olduğunu belirten Beyaz, “Yani bizim dışımızda olanın bitenin gözlemlenerek, bunlardan yapılan çıkarımlar” diyerek tüm bu etkenlerin neofobiye yol açabileceğini vurguluyor.

Fotoğraf: Getty Images

Neofobinin çözümü var mı?

Bu sorundan muzdarip olup da kurtulmak isteyenlerin yardım alması gerekiyor. Bunun için duruma göre bir psikiyatrist ve psikoloğun değerlendirme yaparak koordineli bir şekilde çalışmaları gerekebiliyor. Beyaz, uygulanabilecek çözümleri şöyle anlatıyor:

“Bu konuda ilaç, yani farmakolojik bir müdahale gerekirse bir psikiyatristin muayenesinden sonra zaten bu önerilebilir. Bir de biraz daha örüntü tarafı da olabileceği için psikoterapinin faydası olabilir. Özellikle bilişsel davranışçı terapi çok kıymetli bir çözüm. Ama burada önemli olan tedavide çalışılması gereken dinamikler… Kişinin evvela hayatın aslında çok büyük bir belirsizlik olduğunun kabulü yatıyor burada.”

Belirsizliğe karşı tahammülsüzlüğün hemen herkesin yaşadığı bir sorun olduğuna dikkat çekiyor Beyaz. Özellikle çağımızın en büyük problemlerinden biri olduğunun altını çiziyor:

“Çok daha önceleri insanlar belirsizliği bizden daha fazla tolere edebilirken teknolojinin gelişimi bizde bazı şeyleri daha kolaylaştırarak konforumuzu artırabileceğimiz noktaya getirmesine rağmen belirsizliğe karşı toleransımızı düşürüyor. Belirsizliğe tahammül ne kadar artarsa yeniliklere o kadar açık oluruz esasen. Ancak belirsizliğe tahammülsüzlüğümüz yıllar içerisinde düşmeye başladı. Konfor alanımızdan çıkmanın bizim için zorlaşması son dönemlerde artmaya başladığı için neofobi de geçmişe nazaran daha fazla yoğunlaşmaya başladı.”
 

Webofisin 4
Webofisin 2
Webofisin 1
Webofisin 3
Webofisin 7
Webofisin 6
Webofisin 5

Doktorlarımızdan

  • Prof. Dr. Esra Eryaman

    Gırtlak kanseri nedeniyle ameliyat olan bir hasta bir daha konuşamaz mı?

    Gırtlak kanseri nedeniyle ameliyat olan bir hasta bir daha konuşamaz mı?

    Gırtlak kanserinin erken evre ameliyatlarını gırtlakta sadece hastalıklı ses teli kısmının alınması, gırtlağın dikey ya da yatay eksende kısmi olarak alınması oluşturur. Bu hastalarda ameliy...

  • Prof. Dr. Esra Eryaman

    Burun estetiği sonrası gözlük takmak

    Burun estetiği sonrası gözlük takmak

    Burun estetiği sonrası gözlük takmakRinoplasti sonrası gözlük takma meselesi çok popüler bir sorudur. Burun estetiği sonrası 1 hafta gözlük takılabilir. Burun sırtında 1 hafta plastik alçı olacağında...

  • Doç. Dr. Ali Kılıç

    Karaciğer Nakli Nedir?

    Karaciğer Nakli Nedir?

    Karaciğer nakli, ciddi karaciğer hastalığı olan ve tedaviye yanıt vermeyen veya tedavi seçenekleri sınırlı olan kişilere, sağlıklı bir donörden alınan sağlam bir karaciğerin nakledilmesidir. ...

  • Op. Dr. Ömer Alp

    KAŞ VE ALIN ESTETİĞİ

    KAŞ VE ALIN ESTETİĞİ

    Yüz implantları, bir operasyon sonrasında veya bir kaza sonucunda ciltte görülen yaşlanma ve/veya cilt yapısı düzensizliklerini düzeltmek için bireylerin yüz yapısına uygulanan katı malzemelerdir....

  • Prof. Dr. Esra Eryaman

    Rinoplasti sonrasında burundan nefes almak azalır mı?

    Rinoplasti sonrasında burundan nefes almak azalır mı?

    Rinoplasti sonrası 1-2 hafta burunda şişliğe bağlı nefes almada problem oluşabilir. Bu kalıcı bir sorun değildir. Ancak rinoplasti ameliyatı sırasında burnu daha zarif hale getirmek için burun y...

  • KLİNİK İYİLİK GÜZELLİK

    HPV ( İNSAN SİĞİL VİRÜSÜ ) AŞISI

    HPV ( İNSAN SİĞİL VİRÜSÜ ) AŞISI

    HPV ( insan siğil virüsü) AŞISI HPV nedir ? HPV, insan siğil virüsüdür. Seksüel yolla bulaşır. Yaklaşık yüzden fazla türü vardır. Bazı türleri genital bölgede siğil lezyonu yaparken bazı türler...

  • Uzm.Dr. Nihat Özkan

    Saç Maskeleri ve İlaçlar Saçın Dökülmesini Engellemiyor

    Saç Maskeleri ve İlaçlar Saçın Dökülmesini Engellemiyor

    Dermatolog Özkan: "Saç Maskeleri ve İlaçlar Saçın Dökülmesini Engellemiyor" Cilt Hastalıkları Uzmanı Dermatolog Dr. Nihat Özkan, Saç Dökülmesine Karşı Çıkan İlaçlara Yönelik Olarak, &quo...

  • Prof. Dr. Murat Gönenç

    KIL DÖNMESİ (PİLONİDAL SİNÜS HASTALIĞI)

    KIL DÖNMESİ (PİLONİDAL SİNÜS HASTALIĞI)

    Halk arasında “kıl dönmesi” olarak bilinen hastalığın tıbbi adı ile pilonidal sinüs hastalığıdır. Bir zamanlar inanıldığının aksine, doğuştan olan bir hastalık değil, sonradan edin...

  • Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Vakfı

    Sulkus Vokalis (Ses Teli Oluğu) Nedir? - Op. Dr. Ayşe Öznur Akidil

    Sulkus Vokalis (Ses Teli Oluğu) Nedir? - Op. Dr. Ayşe Öznur Akidil

    Sulkus vokalis ses telinde, ses telinin serbest kenarına paralel bir oluk veya cep oluşumudur. Etyolojisi tam olarak netleştirilememiştir. Doğuştan olabileceği gibi ses teli travmasına veya var ola...

  • Op.Dr. Salih Şentürk

    PRP UYGULAMALARI

    PRP UYGULAMALARI

    PRP ( Platelet Rich Plasma) uygulaması, ortopedi kliniklerinde eklem hastalıklarında oldukça sık tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Hastanın kendi kanından elde edilen trombosit yönünden zengin pl...

facebook

Sağlık İletişim Platformu

Sağlığınız için herşey

Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni
Bülent Ergan
Editör
Zafer Karaca
İletişim: 0850 532 5 236
(CEO)Sitedeki tüm harici linkler ayrı bir sayfada açılır.Sağlık İletişim Platformu harici linklerin sorumluluğunu almaz.

İrtibat Bilgileri

  • Marmara Teknopark Tübitak Gebze Yerleşkesi, 41400 Gebze/Kocaeli
  • 0850 532 5 236 (CEO)
  • info@saglikiletisimplatformu.com

Bülten Aboneliği

    Kişisel verilerin korunması kanununu okudum anladım (KVKK)

    saglikiletisimplatformu.com 2025, All Rights Reserved

    • Hakkımızda
    • ONLINE MUAYENEHANE
    • Videolar
    • Bu Test Nerede Yapılıyor?
    • İletişim